Η ζωή μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με γεγονότα και τραυματικές εμπειρίες που μπορεί να μας δυσκολεύουν να τις διαχειριστούμε συναισθηματικά.
Αν ένα γεγονός την συγκεκριμένη στιγμή υπερβαίνει τις εσωτερικές μας αντοχές και δυνάμεις να το επεξεργαστούμε εσωτερικά -σημείο που είναι υποκειμενικό για τον καθένα μας – τότε τραυματιζόμαστε ψυχολογικά.
Το ψυχολογικό τραύμα αφήνει ένα εσωτερικό αποτύπωμα, μία εσωτερική πληγή που δεν φαίνεται με ορατό μάτι όπως ένα εξωτερικό τραύμα.
Εσωτερικό αποτύπωμα μπορεί να αφήσει ένα και μοναδικό έντονο γεγονός οποιασδήποτε αιτιολογίας, ή πολλά μικρά γεγονότα που επαναλαμβάνονται και συσσωρεύονται σε μία χρόνια κατάσταση κατά την διάρκεια της ζωής μας.
Οι συνέπειες του ψυχολογικού τραυματισμού είναι μεταξύ άλλων το χάσιμο της καλής εσωτερικής ισορροπίας του οργανισμού που εκδηλώνεται με διάφορα συναισθήματα όπως εσωτερικό πόνο, φόβο, πανικό, λύπη θυμό , ψυχαναγκαστικές σκέψεις και κινήσεις, διαταραχές στο φαγητό , τον ύπνο , το σωματικό βάρος , την συγκέντρωση ,τις καθημερινές δραστηριότητες.
Η προσωπικότητα σιγά σιγά αλλάζει και εκδηλώνεται κλείσιμο στον εαυτό ,αλλαγή στις διαπροσωπικές σχέσεις και ίσως αναπτυχθούν εθισμοί σαν προσπάθεια αντιμετώπισης της εσωτερικής αναταραχής.
Παράλληλα ,αναπτύσσονται και περιοριστικές αρνητικές πεποιθήσεις για τον εαυτό μας όπως «δεν μπορώ να τα καταφέρω , δεν είμαι αρκετά καλός κ.α.»
Το ψυχολογικό τραύμα μπορεί να εξελιχθεί σε μία μόνιμη κατάσταση, σε μία διαταραχή και δυσλειτουργία, αν το αφήσουμε και δεν κάνουμε κάτι για αυτό.
Είναι απαραίτητο να είμαστε ενήμεροι και υποψιασμένοι ότι μπορεί να έχει δημιουργηθεί κάποιος ψυχικός τραυματισμός μετά από ένα ή περισσότερα γεγονότα ζωής.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι την στιγμή που τραυματιζόμαστε ψυχολογικά η τραυματική εμπειρία καταγράφεται στον εγκέφαλό μας σαν ένα ολοζώντανο video με εικόνες ,λέξεις αλλά και άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα οσμή γεύση αφή που μπορεί να έρχονται άθελά μας στην μνήμη ξανά και ξανά.
Ο εγκέφαλος κλειδώνει το «τραυματικό αρχείο» με αποτέλεσμα η τραυματική καταγραφή να παραμένει ζωντανή για χρόνια, και να πυροδοτείται από παρόμοια ερεθίσματα.
Όλος ο εσωτερικός μας κόσμος επηρεάζεται, χωρίς να καταλαβαίνουμε και να έχουμε συνείδηση, χωρίς να θυμόμαστε καθαρά την αιτία των συναισθημάτων και συμπτωμάτων μας.
Σήμερα υπάρχουν καλά τεκμηριωμένες θεραπευτικές μέθοδοι που μπορούν να μας βοηθήσουν και να μας απαλλάξουν από ενοχλητικά ψυχολογικά τραύματα, αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφορές καθώς και διαταραχές. Αρκεί να αποφασίσουμε να δώσουμε αυτή την ευκαιρία στον εαυτό μας.
Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι η πιο ευάλωτη ομάδα ψυχικού τραυματισμού επειδή το νευρικό τους σύστημα είναι σε φάση ανάπτυξης και δεν τους επιτρέπει να επεξεργαστούν επαρκώς τις εμπειρίες που βιώνουν.
Οι γονείς, το σχολείο και όσοι φορείς ασχολούνται με παιδιά και εφήβους, είναι απαραίτητο να ενημερώνονται και να υιοθετούν τις κατάλληλες ενέργειες ώστε να δίνουν στα παιδιά την ευκαιρία να θεραπευτούν έγκαιρα. από την αρχή, από τα πρώτα στάδια της ζωής τους, από ψυχικούς τραυματισμούς.
Η πιο ενδεδειγμένη, γρήγορη σε αποτέλεσμα, κατάλληλη για την αντιμετώπιση των ψυχολογικών τραυματισμών είναι η ψυχοθεραπευτική μέθοδος EMDR, που είναι αναγνωρισμένη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και εφαρμόζεται από ειδικά εκπαιδευμένους ψυχολόγους.
Άννα Μαρία Κυριακοπούλου Ψυχολόγος
